به گزارش فارس، جمعی از مشاوران رئیس‌جمهور آمریکا در اندیشکده «مرکز ویلسون» در پژوهشی، به مقامات آمریکایی درباره هرگونه ماجراجویی نظامی علیه ایران هشدار دادند. در این مقاله آمده که نظرات تخصصی و تحقیقات بی‌شمار حاکی از آن است که حمله نظامی به ایران، منجر به اهداف مطلوب آمریکا نخواهد شد و صرفاً راهکار دیپلماتیک را از بین خواهد برد. اشغال ایران از توان نظامی آمریکا خارج است.

 

فارس متن کامل این گزارش را به دلیل اهمیت آن منتشر می‌کند:

 

2.1.5. مزیت‌‌‌های ژئوپلتیک برای اقدام نظامی آمریکا دو دولت ایران، ثبات قدم آمریکا برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌‌‌ای را نشان می‌‌‌دهد. این پیامد آخر فرضیه‌‌‌ای بسیار مناقشه‌‌‌برانگیز است و ما معتقدیم چنین حمله‌‌‌ای به‌‌‌جای تضعیف حکومت ایران باعث تقویت آن خواهد شد (همان طور که در بخش «هزینه‌‌‌ها» ذکر شده است). استفاده از زور متحدین آمریکا و متحدین احتمالی در خاورمیانه که درباره ایران نگران هستند را دلگرم خواهد کرد.

 

 

* حملات هوایی اسرائیل

2.2. حملات هوایی اسرائیل. باتوجه به ماهیت گسترده، پوشیده و حفاظت‌‌‌شده سایت‌‌‌های هسته‌‌‌ای ایران و حیطه امکانات نظامی اسرائیل، برآورد ما این است که حمله اسرائیل می‌‌‌تواند توانایی ایران برای ساخت سلاح هسته‌‌‌ای را نهایتا تا دو سال به تعویق بیندازد.

به نظر ما، اسرائیل نمی‌‌‌تواند موفقیت حملات پیشین خود علیه تک رآکتورها در عراق و سوریه را در اینجا تکرار کند، زیرا سایت‌‌‌های هسته‌‌‌ای ایران بی‌شمار و بسیار پراکنده هستند و یکی از آن‌ها (فردو) زیر زمین مدفون شده است.

 

3. هزینه‌‌‌های اقدام نظامی

آغاز اقدام نظامی پیشگیرانه علیه ایران حتی با اهداف محدود می‌‌‌تواند شروع جنگی با تمام عدم قطعیت‌‌‌ها و عواقب پیش‌‌‌بینی‌‌‌نشده باشد که برای آنهایی که جنگ‌‌‌های نظامی را تجربه یا مطالعه کرده‌‌‌اند آشنا است. قطعاً هرگونه تعهد آمریکا به اقدام نظامی علیه ایران رابطه‌‌‌ای بی‌‌‌ثبات و قابل‌‌‌تحریک با یکی از بزرگ‌‌‌ترین و قوی‌‌‌ترین کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد.

 

 

* هزینه‌‌‌های اقدام نظامی اسرائیل و آمریکا

 

برخی هزینه‌‌‌های اقدام نظامی اسرائیل و یا اسرائیل و آمریکا بلافاصله آشکار خواهد شد. (ما در اینجا درباره هزینه‌‌‌های مقابله به مثل ایران صحبت می‌‌‌کنیم، نه درباره هزینه‌‌‌های مالی اجرای جنگ نظامی تهاجمی که قابل‌‌‌توجه خواهد بود، به‌‌‌ویژه اگر آمریکا بخواهد هزاران حمله هوایی انجام دهد و به استفاده از زور به‌‌‌طور دوره‌‌‌ای برای چند سال متوسل شود.) حمله به ایران عواقب مهم بلندمدت‌‌‌تر منطقه‌‌‌ای و جهانی برای آمریکا خواهد داشت. به‌‌‌علت عدم قطعیت درباره واکنش‌‌‌های ایران و واکنش‌‌‌های کشورهای دیگر و احتمال بالای پیامدهای پیش‌‌‌بینی‌‌‌نشده و از قبل ‌برنامه‌ریزى‌نشده‌، برآورد هزینه‌‌‌های بلندمدت و حتی کوتاه‌‌‌مدت اقدام نظامی دشوار است.

 

در این بخش از مقاله، برآوردی از هزینه‌‌‌های مقابله به مثل مستقیم و غیرمستقیم ایران ارائه می‌‌‌شود و سپس به ارزیابی دقیق‌‌‌تر درباره پیامدهای منطقه‌‌‌ای و جهانی حمله به ایران می‌‌‌پردازیم.

 

* هزینه‌‌‌های مقابله به مثل مستقیم ایران

 

3.1. هزینه‌‌‌های مقابله به مثل مستقیم ایران. برخی معتقدند ایران از واکنش نشان دادن خودداری خواهد کرد تا باعث تحریک ایجاد جنگی بزرگتر با آمریکا نشود. اما ما معتقدیم ایران مقابله به مثل خواهد کرد که به قیمت جان افراد و آسیب به اموال و دارایی‌‌‌های آمریکا در منطقه خواهد بود. ایران می‌‌‌تواند حداقل به حملات موشکی و راکتی علیه مهاجمان اقدام کرده و سایت‌‌‌هایی در اسرائیل با تاسیسات آمریکا در منطقه را هدف قرار دهد. برنامه موشک بالیستیکی ایران موازی با برنامه هسته‌‌‌ای آن توسعه یافته و هر دو برنامه طی چند سال اخیر پیشرفت چشمگیری داشته‌‌‌اند . طبق برآوردهای طبقه‌‌‌بندی‌‌‌نشده، ایران احتمالا حداقل 24 و احتمالاً بیش از 100 موشک بالیستیک قراردادی با قابلیت حمله به اکثر اماکن منطقه از جمله اسرائیل را دارد، هرچند این توانمندی را می‌‌‌توان با سیستم‌‌‌های دفاع موشک بالیستیک که آمریکا در حال استقرار دادن در منطقه است کند کرد.

 

به نظر ما این امکان وجود دارد که ایرانی‌‌‌ها حیطه مقابله به مثل خود را محدود کنند تا بتوانند حمایت و همدلی کشورهای مهم منطقه و جامعه بین‌‌‌الملل را به‌‌‌دست آورده و از قربانی نشان دادن خود امتیاز کسب کنند.

 

 

* مقابله به مثل علیه آمریکا

 

3.1.1. مقابله به مثل علیه آمریکا. در واکنش به حمله نظامی آمریکا، ایران انگیزه کمتری برای محدود کردن مقابله به مثل خواهد داشت در مقایسه با حمله تنها از جانب اسرائیل (در هر صورت ایران ممکن است بخواهد از درگیری آمریکا اجتناب کند)؛ اما ایران هنوز به فکر قدرت آمریکا و آمادگی آن برای واکنش نشان دادن خواهد بود. مقابل به مثل به احتمال زیاد شامل توانمندی نیروی قراردادی نامتقارن ایران خواهد بود. ایران شاید بخواهد از مقابله نظامی مستقیم اجتناب کند، بنابراین اهداف آن شامل تاسیسات آمریکا در منطقه و تاسیسات اسرائیل (زیرا ایران اسرائیل را مسئول حمله آمریکا می‌داند) یا ترکیبی از هر دو خواهد بود. هرچند توانایی ایران برای مقابله به مثل به این صورت احتمالاً با حملات آمریکا به انبار موشک‌‌‌های بالیستیک ایران تنزل خواهد یافت، حملات ایرانی‌‌‌ها به مرور زمان به‌‌‌طور بالقوه باعث کشته شدن آمریکائی و اسرائیلی که در پایگاه‌‌‌های متحدین آمریکا هستند، خواهد شد.

ایران همچنین می‌‌‌تواند از دارایی‌‌‌های دریایی و دیگر دارایی‌هایش برای حمله به کشتی‌‌‌های نظامی و غیرنظامی آمریکا در منطقه استفاده کند. ایران طی دو دهه اخیر امکانات دریایی خود را توسعه داده است، به‌‌‌ویژه در خلیج‌‌‌فارس. ایران می‌‌‌تواند از مزیت جغرافیای محدود خلیج‌‌‌فارس برای ایجاد آسیب جدی به کشتی‌‌‌های آمریکا یا متحدینش بهره ببرد. نیروی دریایی سپاه پاسداران بار حملات در خلیج‌‌‌فارس را به دوش خواهد کشید. نیروی دریایی به‌‌‌طور کلی در خارج از خلیج‌‌‌فارس عمل می‌‌‌کند و ناوهای بزرگ‌تری دارد که هدف قرار دادن آن‌ها آسان‌‌‌تر است.

 

 

* مقابله به مثل علیه اسرائیل

 

3.1.2. مقابله به مثل علیه اسرائیل. در واکنش به حمله اسرائیل، ایران ممکن است موشک‌‌‌های خود را به شهرهای اسرائیل پرتاب کند. برخی از آنها نیز ممکن است به شهرهای اسرائیل برسد. هرچند اسرائیل می‌‌‌تواند برخی اهداف احتمالی ایران را پیش‌‌‌بینی کرده و بسیاری از شهروندان را به پناهگاه‌‌‌ها هدایت کند، اما تلفات و آسیب به املاک اجتناب‌‌‌ناپذیر خواهد بود.

 

برخی از اسرائیلی‌‌‌ها و دیگران معتقدند چون حملات قبلی اسرائیل به «اوسیراک» عراق و «دیر الزور» سوریه منتج به مقابله به مثلی از جانب هیچ‌کدام از کشورها نشد، ایران نیز ممکن است مقابله به مثل نکند. این امر به نظر ما غیرمحتمل است. هرچند مقابله به مثل علیه اسرائیل این ریسک را دارد که آمریکا را وارد جنگ می‌‌‌کند، اما ممکن است چنین اقدامی به‌‌‌دلایل سیاسی داخلی ایران ضروری باشد و برای بسیاری از اعضای جامعه بین‌‌‌الملل که اقدام نظامی اسرائیل را محکوم می‌‌‌کنند قابل‌‌‌درک باشد. ایران می‌تواند پایگاه‌‌‌های هوایی اسرائیل که هواپیماهای مورد استفاده در حملات در آنجا قرار دارند یا مجموعه هسته‌‌‌ای اسرائیل در «دیمونا» را هدف قرار دهد. ایران حتی می‌‌‌تواند برآورد کند که چنین واکنشی باعث ورود آمریکا به جنگ نخواهد شد.

 

 

* بستن تنگه هرمز

 

3.1.3. بستن تنگه هرمز.ایران ممکن است تلاش کند تنگه هرمز را در واکنش به حملات ببندد. تقریباً 20 درصد صادرات نفت خام، از جمله صادرات نفت خود ایران از تنگه هرمز عبور می‌‌‌کند. هرگونه تلاشی برای بستن تنگه هرمز می‌‌‌تواند بازارهای گاز طبیعی و نفت جهانی را مختل کند (علاوه بر بسته شدن شریان اصلی صادرات نفت خود ایران) و این منجر به افزایش بیشتر قیمت نفت خام و ناخشنودی کشورهای مهم مانند چین می‌‌‌شود که احتمالاً با ایران مورد حمله واقع‌‌‌شده همدردی خواهند کرد. اما ایران ممکن است چنین محاسبه کند که تهدیدها برای بستن تنگه هرمز می‌‌‌تواند باعث فشار بین‌‌‌المللی برای تنش‌‌‌زدایی آمریکا شود.

 

ایران ممکن است با استقرار تعداد قابل‌‌‌توجهی مین و استفاده از نیروهای دریایی و موشک‌‌‌های ضدکشتی زمینی در بستن تنگه هرمز برای چند روز یا چند هفته موفق شود. چنین پیامدی قطعاً باعث بالا رفتن قیمت نفت خواهد شد.

 

 

*افزایش قیمت نفت

 

 

حتی اگر ایران به‌‌‌دنبال بستن تنگه هرمز نباشد، حمله به ایران احتمالاً باعث افزایش قیمت نفت خواهد شد و در واقع تنش‌‌‌ها با ایران در افزایش قیمت نقش خواهد داشت. افزایش تنش‌‌‌ها و درگیری‌‌‌های دریایی می‌‌‌تواند بیش از پیش بازارها را دچار اختلال کرده و افزایش قیمت بیشتری را به‌‌‌دنبال داشته باشد. همچنین این احتمال وجود دارد که تدابیر تدافعی اتخاذی توسط ایران بد تفسیر شده یا اقدامات رندانه عناصر نیروی دریایی سپاه ممکن است حوادثی در خلیج فارس ایجاد کرده و باعث ارتقا سهوی نیروی دریایی در تنگه هرمز شود.

 

 

* هزینه‌‌‌های مقابله به مثل غیرمستقیم ایران

 

 

3.2. هزینه‌‌‌های مقابله به مثل غیرمستقیم ایران: مقابله به مثل غیرمستقیم توسط متحدین ایران مانند حزب‌الله یا توسط سرمایه‌‌‌های پنهان ایران مانند نیروی قدس سپاه پاسداران می‌‌‌تواند شامل استفاده از موشک و راکت‌‌‌ها توسط این گروه‌‌‌ها و حملات و اقدامات مخفی باشد.

 

 

* مقابله به مثل غیرمستقیم توسط حزب‌الله

 

3.2.1. مقابله به مثل غیرمستقیم توسط حزب‌الله.این سؤال پاسخ روشنی ندارد که در صورت حمله اسرائیل یا آمریکا به ایران حزب‌الله چه خواهد کرد. حزب‌الله علیه اسرائیل جنگیده است و به‌‌‌خوبی از هزینه‌‌‌ای که باید برای حمله به اسرائیل بپردازد آگاه است. حزب‌الله ممکن است این‌طور نتیجه‌‌‌گیری کند که حمله اسرائیل علیه ایران منتج به محکومیت بین‌‌‌المللی خواهد شد و به موجب آن این منجر به افزایش همدلی و حمایت از استفاده از نیروی نظامی توسط حزب‌الله خواهد شد. (حماس نیز ممکن است به این نتیجه برسد، هرچند تمرکز محدودتر این سازمان روی حوزه فلسطین – اسرائیل احتمال این امر را کمتر می‌‌‌کند).

اگر حزب‌الله (و شاید حماس) تصمیم به حمله بگیرند، با زرادخانه‌‌‌های موشکی و راکتی گسترده خود می‌توانند آسیب قابل‌‌‌توجهی به اسرائیل وارد کنند. توانایی نظامی حزب‌الله درحال‌‌‌حاضر بسیار بیشتر از زمان جنگ سال 2006 است؛ این گروه اکنون هزاران موشک و راکت دوربردتر دارد (به برآورد اسرائیل 50000) با قابلیت پرتاب به قلب اسرائیل را در اختیار دارد. دفاع‌‌‌های موشکی و ضد راکتی گنبد آهنی اسرائیل که طی سال گذشته با کمک آمریکا به‌‌‌میزان قابل‌‌‌توجهی تقویت شده می‌‌‌تواند جلوی حملات را بگیرد. اما جنگی که حاصل می‌‌‌شود می‌‌‌تواند منجر به مرگ غیرنظامیان، آسیب به اموال و تضعیف اقتصاد اسرائیل شود. حزب‌الله همچنین ممکن است حملات تروریستی علیه اسرائیلی‌‌‌ها و منافع اسرائیل انجام دهد.

 

از زمان جنگ سال 2006، هم حزب‌الله و هم اسرائیل خود را برای جنگی دیگر آماده کرده‌‌‌اند. احتمال چرخه‌‌‌ای واکنشی پس از حمله به ایران را با این تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و تهدید ایجاد انتفاضه سوم میان جمعیت سرخورده فلسطینی ترکیب کنید. ما معتقدیم حداقل پیش‌‌‌شرط‌‌‌ها برای بالا گرفتن جنگ و نزاعی خونین در خاور و شرق وجود دارد.

منبع: فارس نیوز